Vulvaproblematiek is een aandoening en onderdeel van het specialisme dermatologie

Wat is vulvaproblematiek? 

De vulva is de huid rondom de vagina. De buitenste en binnenste schaamlippen, clitoris en het gebied tussen de ingang van de vagina en de anus (ook wel perineum genoemd) vallen hieronder. De meest voorkomende klachten aan de vulva zijn jeuk, een branderig gevoel of pijn. Daardoor heeft u bijvoorbeeld problemen met plassen, de stoelgang of vrijen. Dit soort klachten betekenen vaak dat u een of meerdere van de onderstaande vulva-aandoeningen heeft.

Hieronder vindt u per aandoening een korte omschrijving van de symptomen, oorzaken en behandelingen.

1. Lichen sclerosus et atrophicus

Bij lichen sclerosus et atrophicus wordt de huid van de vulva dunner(atrophicus) of juist dikker(sclerosus), wit(lichen) en glanzend. Soms groeien delen van uw vulva samen, worden ze kleiner of verdwijnen ze zelfs helemaal. Deze aandoening is niet besmettelijk. 

 

Symptomen: 

  • Jeuk 
  • Dikke of juist verdunde vulvahuid 
  • Zweertjes 
  • Vrijen is pijnlijk of onmogelijk

 

Oorzaak: 

  • Onbekend 

 

Behandeling: 

  • De aandoening is niet te genezen, maar de jeuk is wel goed te behandelen met een crème waar bijnierschorshormonen in zitten. Gebruik deze in goed overleg met uw arts. 
  • In ongeveer 6% van de gevallen gaat lichen sclerosus et atrophicus over in kanker. Bespreek het daarom met uw gynaecoloog als uw klachten verergeren of veranderen. Vanwege het risico op kanker blijft u onder controle. 

2. Vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN)

Vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN) betekent letterlijk dat zich nieuw weefsel vormt in de vulvahuid. Deze aandoening komt voor in 3 vormen: licht, matig en ernstig. In ongeveer 9% van de gevallen wordt de afwijking kwaadaardig en is VIN een voorloper van vulvakanker. 

 

Symptomen: 

  • Wratten, zweertjes of zwellingen 
  • Verkleuring die varieert van wit tot rozerood of bruin 
  • Jeuk 
  • Pijn 

 

Oorzaak: 

  • Onbekend 

 

Behandeling: 

  • De behandeling is afhankelijk van uw klachten. In het ene geval heeft u geen behandeling nodig, in het andere geval haalt de arts de afwijking weg. Dat gebeurt via een operatie. 
  • U blijft onder controle. Controleer ook zelf regelmatig uw vulva en neem contact op met uw gynaecoloog bij veranderingen. 

3. Lichen planus

Lichen planus is een huidziekte die ook voorkomt op andere lichaamsdelen dan de vulva. Denk bijvoorbeeld aan de polsen, enkels, onderrug, mond of nagels. Deze aandoening is niet besmettelijk. 

 

Symptomen: 

  • Kleine paarsrode bulten die plat zijn aan de bovenkant, soms met witte strepen 
  • Jeuk 
  • Pijn 

 

Oorzaak: 

  • Over het algemeen onbekend 
  • Soms door gebruik van bepaalde medicijnen voor hoge bloeddruk, hartaandoeningen en gewrichtsklachten 

 

Behandeling: 

  • Lichen planus is niet te genezen, maar de jeuk is wel goed te behandelen met een crème waar bijnierschorshormonen in zitten. Gebruik deze in goed overleg met uw arts. 

4. Ziekte van Paget

De Ziekte van Paget veroorzaakt plekken op de vulva, vaak ook op het perineum en soms op de anus. Deze ziekte is niet besmettelijk. 

 

Symptomen: 

  • Rood-wit gemarmerde plekken op de vulva 
  • Jeuk 
  • Branderigheid 

 

Oorzaak: 

  • Onbekend

 

Behandeling: 

  • Tijdens een operatie verwijdert uw arts de afwijkingen. Uw gynaecoloog vertelt u hoe dit precies gaat. 
  • De Ziekte van Paget is een voorstadium van vulvakanker. Daarom blijft u onder controle van de arts. Controleer ook zelf regelmatig uw vulva op de bovenstaande symptomen.

5. Atrofische vulvitis

Bij atrofische vulvitis heeft u last van ontstekingen, die makkelijk ontstaan door de dunner(atrofie) geworden vulvahuid. Deze aandoening komt voor na de overgang en is goed te verhelpen. 

 

Symptomen: 

  • Ontstekingen van de vulva 
  • Ontstekingen van de vagina 
  • Jeuk 
  • Branderigheid 

 

Oorzaak: 

  • Na de overgang maakt het lichaam minder oestrogeen (vrouwelijk hormoon) aan, dat nodig is om de beschermende laag op te bouwen. 

 

Behandeling: 

  • Tabletten 
  • Crème 
  • Vaginale zetpillen met oestrogeen 

6. Contacteczeem en schimmelinfectie

Contacteczeem zorgt voor een geïrriteerde vulvahuid. U kunt het vaak makkelijk zelf verhelpen. Het is belangrijk dat u contacteczeem niet verwart met een schimmelinfectie(candida). Hier heeft u namelijk wel een behandeling voor nodig. 

 

Symptomen: 

  • Roodheid 
  • Jeuk 
  • Branderig gevoel bij het plassen
  • Witte, korrelige afscheiding (alleen bij schimmelinfectie) 

 

Oorzaken: 

  • Contacteczeem: geparfumeerd of gekleurd wc-papier, ondergoed of badkleding, zeep, talkpoeder, intiemsprays, inlegkruisjes, zaaddodende pasta of condooms 
  • Schimmelinfectie: de schimmel candida 

 

Behandelingen: 

  • Contacteczeem: eventueel crème, zalf of een koud kompres 
  • Schimmelinfectie: tabletten, vaginale zetpillen, crème of een combinatie daarvan (soms ook voor uw partner) 

7. Genitale wratten (condylomata) 

Het humaan papillomavirus (HPV) veroorzaakt genitale wratten. De wratten komen voor op de hele vulva, bij de anus, in de vagina en op de baarmoederhals. Deze aandoening is erg besmettelijk. 

 

Symptomen: 

  • Witte, soms donkerbruine, spitse wratten 
  • Pijn 
  • Jeuk 
  • Afscheiding 

 

Oorzaak: 

  • Humaan papillomavirus (HPV)

 

Behandeling: 

  • Podofylline 
  • Aldara 
  • Bevriezen na verdoving 
  • Operatief wegbranden 

8. Herpes simplex (genitale herpes)

Het herpes-simplexvirus (HSV) veroorzaakt genitale herpes. Deze aandoening komt in veel gevallen regelmatig weer terug. Het is heel besmettelijk. 

 

Symptomen: 

  • Kleine, heldere blaasjes die na een paar dagen stukgaan en veranderen in pijnlijke zweertjes 
  • Pijn aan de vulva 
  • Veel pijn bij het plassen 

 

Oorzaak: 

  • Herpes-simplexvirus 

 

Behandeling: 

  • Zalf 
  • Tabletten (aciclovir) 

Behandelingen en onderzoek van vulvaproblemen

De meeste aandoeningen hierboven behandelt uw dermatoloog, maar voor sommige verwijzen we u door naar de gynaecoloog. Heeft u een huidafwijking, bijvoorbeeld eczeem of psoriasis? Dan kan deze ook op uw vulva voorkomen. Omdat er zoveel mogelijkheden zijn, is het belangrijk dat u uw klachten laat beoordelen door een arts. Heeft u vragen? Bespreek deze dan met uw dermatoloog.