Spiraaltje plaatsen is onderdeel van het specialisme gynaecologie

Een spiraaltje plaatsen

Een spiraaltje is een vorm van anticonceptie. Het is een klein T-vormig apparaatje dat in de baarmoeder wordt geplaatst om een zwangerschap te voorkomen. Er zijn twee soorten spiraaltjes: een koperspiraal en een hormoonspiraal. Het plaatsen van een spiraaltje duurt normaal gesproken enkele minuten. Beide spiralen worden op dezelfde manier geplaatst en kunnen minstens vijf jaar blijven zitten.


Hoe wordt een spiraaltje geplaatst?

Voor de plaatsing maakt de arts eerst een inwendige gynaecologische echo. Dit wordt gedaan om de grootte en ligging van de baarmoeder te bepalen en om andere aandoeningen waarbij een spiraal niet mag worden gebruikt, uit te sluiten. Vervolgens wordt een spreider (speculum) ingebracht. Deze spreider is verwarmd tot lichaamstemperatuur. Er zijn verschillende maten spreiders. We gebruiken de maat die het beste bij u past.

Om het spiraaltje te kunnen plaatsen moet de baarmoedermond met een klemmetje worden beetgepakt. Dit kan wat pijnlijk zijn, daarom wordt de baarmoedermond plaatselijk verdoofd. Dit gebeurt met een zeer dun naaldje wat nauwelijks voelbaar is.

De baarmoederhals wordt met dunne staafjes iets wijder gemaakt, waarna het spiraaltje wordt ingebracht. Na het inbrengen van het spiraaltje wordt er weer een echo gemaakt om de plaats van het spiraaltje te controleren.


Is het plaatsen van een spiraaltje pijnlijk?

Het plaatsen van een spiraaltje geeft kortdurend een krampende pijn onder in de buik, vergelijkbaar met een menstruatie. Deze pijn gaat meestal binnen een paar minuten weer weg. We raden aan om een uur voor het plaatsen een Naproxen 500 mg of 2 paracetamol-tabletten van 500 mg in te nemen. De baarmoedermond wordt verdoofd zodat daar geen pijn wordt gevoeld. Na het plaatsen kunt u even in een aparte ruimte zitten en rustig een kopje koffie of thee drinken, tot u weer naar huis gaat.


Wanneer wordt een spiraaltje geplaatst?

Het wordt aangeraden om het spiraaltje binnen 7 dagen na de start van de menstruatie te plaatsen. Dan is het zeker dat u op dat moment niet zwanger kunt zijn. Als het gaat om vervanging door een nieuw spiraaltje, dan kan dit op ieder moment gedaan worden. Een spiraaltje kan ook worden geplaatst onmiddellijk na een abortus. Als u net bent bevallen, wordt geadviseerd om de spiraal pas na 6 tot 8 weken te laten plaatsen. De gynaecoloog kan, afhankelijk van uw specifieke situatie altijd besluiten het spiraaltje op een ander moment te plaatsen.


Moet het spiraaltje gecontroleerd worden?

Dit hangt ervan af:


  • Bij een koperspiraaltje wordt na de eerstvolgende menstruatie nogmaals een echo gemaakt om de positie van het spiraaltje te controleren. Wanneer het spiraaltje op dat moment goed zit, is geen verdere controle nodig. Het spiraaltje kan 5 of 10 jaar blijven zitten, dit is afhankelijk van het soort koperspiraal.
  • Bij een Mirena spiraaltje is geen verdere controle nodig.
  • In de volgende gevallen is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts:
    • als u denkt dat u zwanger bent.
    • bij aanhoudende pijn in de onderbuik, koorts of ongewone vaginale afscheiding.
    • als u zelf of uw partner pijn heeft tijdens geslachtsgemeenschap.
    • als u het steeltje van het spiraaltje kunt voelen.
    • bij sterk of langdurig bloedverlies.


Hoe snel is het spiraaltje betrouwbaar?

Een koperspiraaltje is direct na plaatsen betrouwbaar als anticonceptie. Als de Mirena tijdens de menstruatie – of in ieder geval binnen 7 dagen na het begin van de menstruatie – wordt ingebracht, bent u ook direct na het inbrengen beschermd tegen zwangerschap. Als de Mirena niet tijdens de menstruatie is ingebracht, moet u de eerste 7 dagen na het inbrengen aanvullende anticonceptie (bijvoorbeeld een condoom) gebruiken. Beide spiralen kunnen ten minste vijf jaar blijven zitten en kunnen meestal gemakkelijk verwijderd worden.