Wat is n=n precies?
n=n houdt in dat wanneer het hiv-virus niet meetbaar en onderdrukt is in het bloed van iemand die leeft met hiv, het virus onmogelijk overgedragen kan worden via onbeschermd seksueel contact.
Dat betekent: minder angst om het virus over te dragen én een vermindering van de impact op het stigma rondom hiv. We spraken Hans-Erik Nobel, verpleegkundig consulent hiv bij het Hiv Behandelcentrum van DC Klinieken Lairesse in Amsterdam over de impact die n=n heeft op het leven van mensen die leven met hiv en hun sekspartner(s).
Hans-Erik benadrukt de waarde van deze boodschap voor patiënten: ‘Mensen die leven met hiv zijn nu minder bang om het virus over te dragen. Ik probeer n=n met elke patiënt te bespreken. Een aantal van hen is er namelijk nog niet van op de hoogte.’
Waar komt n=n vandaan?
In 2008 publiceerde de Zwitserse Federale Commissie voor AIDS/HIV ‘Het Zwitserse Standpunt’ (La Déclaration Suisse). In dit standpunt werd beschreven aan welke voorwaarden een persoon die leeft met hiv moet voldoen zodat diens sekspartner(s) geen risico lopen op hiv:
- therapietrouw zijn
- de viral load moet tenminste 6 maanden onderdrukt zijn (<40 hiv-deeltjes per ml bloed)
- geen andere seksueel overdraagbare aandoeningen hebben
Hoewel de boodschap destijds nog niet ondersteund werd door klinische studies, vond de commissie dat het bewijs op dat moment sterk genoeg was om dit standpunt officieel te publiceren.
“Mensen met hiv zijn nu minder bang om het virus over te dragen.”
Klinisch onderbouwen via een partnerstudie
Hans-Erik; ‘Binnen de hiv-zorg hadden we het vermoeden dat n=n (niet meetbaar is niet overdraagbaar) ook echt zo is. Dat moesten we echter nog wel bewijzen.’ Aan de klinische studie die volgde, werkten 75 ziekenhuizen en klinieken uit 14 Europese landen samen. Waaronder ook DC Klinieken en het AMC.
In de PARTNER studie werden acht jaar lang (2010-2018) de seksmomenten tussen serodiscordante stellen (dit zijn koppels waarbij 1 persoon hiv-positief is en diens partner(s) hiv-negatief is) die onbeschermde seks met elkaar hadden, gemeten. Wat bleek: er zijn meer dan 120.000 onbeschermde seksmomenten gemeten en geen van de partners heeft hiv opgelopen.
2018: n=n is een feit!
Op de Wereld Aids Conferentie in 2018 werd de data van de PARTNER studie gepubliceerd. Vanaf dat moment was n=n een officieel begrip. ‘Sindsdien hangen er posters met n=n in de wachtkamer en kunnen we het gesprek aangaan met patiënten,’ aldus Hans-Erik. De impact van n=n is enorm. Voor een persoon die leeft met hiv vergroot n=n het zelfvertrouwen, zelfbewustzijn en bevrijdt het hen van angst en schaamte.
Hans-Erik vertelt; ‘Het leidde ertoe dat ik de gesprekken in de spreekkamer anders ben gaan voeren’. n=n is een kwestie van omdenken. Hans-Erik benadrukt het belang van bewustzijn over de meetbare viral load. ‘Heb je er weleens bij stilgestaan dat jouw sekspartner(s) vanwege jouw onmeetbare viral load, wat betekent dat hiv niet of beperkt meetbaar is in het bloed, geen enkel risico lopen om via jou hiv te krijgen? En dat het voor hen veiliger is om seks met jou te hebben dan met iemand die zijn hiv-status niet kent?’ Dit heeft vaak een grote impact, waardoor iemand met een grote glimlach de spreekkamer verlaat.’