Lichen sclerosus is een aandoening en onderdeel van het specialisme gynaecologie

Wat is Lichen sclerosus?

Lichen sclerosus is een huidaandoening waarbij op de huid van de schaamlippen (vulva) glanzende witte plekken ontstaan. Deze voelen vast en strak aan. De huidafwijking kan worden aangetroffen op elke leeftijd, maar komt het vaakst voor bij vrouwen van middelbare leeftijd.


Hoe ontstaat lichen sclerosus?

De oorzaak is tot op heden onbekend. Men neemt aan dat het een auto-immuunziekte is en er lijkt verband te bestaan met andere auto-immuunziekten zoals schildklieraandoeningen, diabetes mellitus (suikerziekte), systemische lupus erythematodes (SLE), sclerodermie, vitiligo en een bepaalde vorm van bloedarmoede.
De aandoening kan ook andere delen van het lichaam aantasten, bijvoorbeeld de schouders, armen en rug. Ook (jonge) kinderen kunnen lichen sclerosus krijgen. Bij sommige mensen wordt de diagnose pas na jaren gesteld.


Klachten bij lichen sclerosus

De voornaamste klacht is acute onverdraaglijke jeuk aan de vulva. Ook een rauw schrijnend gevoel en pijn komen voor. Bloedblaartjes en wondjes kunnen verschijnen, vooral daar waar de huid is geïrriteerd door het krabben. De huid van de vulva wordt dikker en ziet er wit uit, tevens kan littekenvorming ontstaan. Er kunnen kloofjes en barstjes in de huid komen, bijvoorbeeld bij toiletbezoek. Na langere tijd kunnen er zich veranderingen aan de vulva voordoen, zoals:


  • samengroei van de schaamlippen en de plasbuis (urethra), waardoor urineren moeilijker kan worden.
  • de clitoris kan totaal begraven worden.
  • de vagina kan nauwer worden waardoor geslachtsgemeenschap moeilijker, en pijnlijker kan worden.
  • infecties komen vrij vaak voor (o.a. schimmelinfecties).


Behandeling en controle

De huidafwijking kan goed worden herkend door de gynaecoloog. Bevestiging van de diagnose vindt plaats door een biopsie, het afnemen van een klein stukje huid (biopt) na plaatselijke verdoving.


Er is nog steeds geen geneesmiddel voor lichen sclerosus. De aandoening kan soms spontaan verdwijnen. Behandeling is er op gericht om de symptomen van de aandoening te verminderen door het plaatselijk gebruik van o.a. corticosteroïden crème. Operaties zijn vrijwel nooit deel van de behandeling maar kunnen soms nodig zijn om samengekleefde schaamlippen en de plasbuis te scheiden en om de klachten van littekenweefsel te verminderen.


Er is een kleine kans op huidkanker ter plaatse, deze wordt geschat op ongeveer 5%. Daarom is controle 1 keer per jaar noodzakelijk. Ook als de afwijkingen plotseling veranderen of de klachten niet meer reageren op de behandeling is een extra controle nodig.