Wanneer je de 50 bent gepasseerd en een botbreuk oploopt, is de kans groot dat je wordt doorverwezen voor een DEXA-scan. Met deze röntgenscan kan de radioloog zien hoe sterk je botten zijn en of er sprake is van osteoporose. Dit is een aandoening waarbij de hoeveelheid kalk in je botten afneemt. Maar hoe erg is dat en hoe belangrijk is de DEXA-scan? We bespreken het in deze blog.
Als je een misstap maakt en struikelt, verwacht je meestal niet meteen een botbreuk. Over het algemeen zijn je botten sterk genoeg om de val goed op te kunnen vangen. Maar wanneer je osteoporose hebt, is de kans groter dat zelfs een ‘simpele val’ al tot een botbreuk leidt. Bij deze aandoening zijn je botten namelijk meer verzwakt dan gemiddeld. Dit komt omdat botten kalk verliezen, waardoor de botdichtheid afneemt. Hierdoor wordt je botweefsel minder sterk. We spreken van ‘botontkalking’.
Vanaf het dertigste levensjaar wordt het botweefsel bij iedereen minder sterk. Dit is een natuurlijk proces. Botten zijn namelijk actief weefsel. Maar bij mensen met osteoporose verloopt dit proces veel sneller, waardoor er meer kalk uit de botten verdwijnt dan bij een gemiddeld persoon van dezelfde leeftijd.
Risicofactoren
Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op osteoporose groter maken:
- Leeftijd: omdat je botten vanaf je dertigste langzaam zwakker worden, is leeftijd een van de grootste risicofactoren. Wanneer je 50 jaar en ouder bent loop je meer kans op het krijgen van osteoporose.
- Gender: vrouwen hebben sneller osteoporose. Dit komt omdat de overgang kan bijdragen aan het krijgen van zwakkere botten.
- Het gebruik van bepaalde medicatie.
- Het hebben van een onderliggende ziekte.
Op de website van de Osteoporose Vereniging kun je de Zwakkebottentest doen om te zien hoeveel risico je loopt op osteoporose.
DEXA-scan
Wanneer je osteoporose hebt, loop je meer kans op botbreuken. Na je eerste botbreuk is de kans op een volgende botbreuk bijvoorbeeld al twee keer zo groot. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk om op tijd te onderzoeken of je osteoporose hebt, zodat je maatregelen kunt nemen om te voorkomen dat de situatie erger wordt. Het onderzoek wordt gedaan door middel van een DEXA-scan. Dit is een speciale scan waarmee de botdichtheid gemeten kan worden van de heup en een aantal rugwervels. Dit gebeurt met een kleine hoeveelheid röntgenstraling. Door de dichtheid te meten en te vergelijken met een ‘normale botdichtheid’ kan de radioloog beoordelen of er sprake is van osteoporose. Zeker wanneer je ouder dan 50 bent en een botbreuk hebt opgelopen, is het belangrijk om te laten onderzoeken of er sprake is van osteoporose.
Een ‘gemakkelijk’ onderzoek
Het onderzoek zelf duurt maar 15 minuten en is niet pijnlijk. Bovendien zit er altijd een laborant naast het apparaat die in de gaten houdt of het goed gaat met de patiënt. Annalies, laborant bij DC Klinieken Amsterdam, legt uit wat haar rol is tijdens het onderzoek. “De laborant stelt het apparaat in zodat de juiste lichaamsonderdelen worden onderzocht. Als het onderzoek klaar is, werk je als laborant het onderzoek uit en stuur je dit door naar de radioloog.” De diagnose wordt gedaan aan de hand van een zogenaamde T-score. Hoe lager de botdichtheid is, hoe lager de T-score is en hoe groter de kans op een botbreuk. Benieuwd hoe het onderzoek precies in zijn werk gaat? Lees meer via deze link.
Zorg goed voor je botten
Osteoporose is een chronische aandoening en is helaas niet volledig te genezen wanneer je dit hebt. Wel kun je ervoor zorgen dat je botten niet nog meer verzwakken en in sommige gevallen is het met de juiste behandeling zelfs mogelijk om je botten weer wat te versterken. Hoe eerder je weet dat je osteoporose hebt, hoe sneller je maatregelen kunt nemen. De behandeling van osteoporose bestaat uit drie onderdelen. Dit zijn goed bewegen, gezond en gevarieerd eten en – wanneer je arts deze heeft voorgeschreven – medicatie innemen. Je hebt dus voor een groot deel zelf in de hand hoe de osteoporose zich ontwikkelt.