Miskraam is een aandoening en onderdeel van het specialisme gynaecologie

Wat is een miskraam?

Een miskraam, ook wel spontane abortus genoemd, is het verlies van een zwangerschap in de eerste 16 weken zonder ingrijpen van buitenaf. Ongeveer 15% van de zwangerschappen eindigt op deze wijze. De zwangerschap stopt in de meeste gevallen omdat er iets mis is gegaan bij de celdeling of in het erfelijk materiaal (de chromosomen). Het lichaam stoot de zwangerschap vervolgens af. Dit kan gepaard gaan met:

  • licht tot hevige vaginale bloeding
  • buikpijn of krampen
  • het verliezen van weefsel of stolsels via de vagina


In de eerste fase van de zwangerschap spreken artsen vaak nog van een vruchtje of embryo. Pas vanaf ongeveer 10 weken wordt het een foetus genoemd. Deze medische termen kunnen verwarrend zijn, maar ze zeggen vooral iets over het stadium van de ontwikkeling.


Waarom ontstaat een miskraam?

Uit onderzoek weten we dat er in bijna alle gevallen al vroeg iets mis is gegaan met het erfelijk materiaal (de chromosomen). Bij de bevruchting smelten de eicel en de zaadcel samen tot een nieuwe cel. Tijdens dit proces kan er iets misgaan, waardoor de nieuwe cel zich niet goed kan ontwikkelen.


Soms is die afwijking zo ernstig dat de bevruchte eicel zich niet verder deelt. In dat geval merkt u vaak niet eens dat er een bevruchting is geweest, de menstruatie komt gewoon op gang. In andere gevallen ontwikkelt zich wel een zwangerschap, maar is het vruchtje vanaf het begin niet gezond. Dan stopt de ontwikkeling ergens in de eerste weken. Soms is op een echo alleen een vruchtzakje zichtbaar, of is het vruchtje te klein voor de duur van de zwangerschap. Het lichaam herkent dit en start uiteindelijk zelf een miskraam op.


Waarom blijft een zwangerschapstest toch positief?

Ook als het vruchtje niet meer leeft, kan het lichaam nog een tijdje het zwangerschapshormoon hCG blijven aanmaken. Daardoor blijft een zwangerschapstest positief en kunt u ook nog zwangerschapsklachten ervaren. Dit wordt ook wel een ‘niet-herkende miskraam’ genoemd, het lichaam heeft dan nog niet door dat de zwangerschap niet meer intact is.


Kan een miskraam voorkomen of tegenhouden worden?

Nee. Dat is belangrijk om te weten. Als de ontwikkeling van de zwangerschap stilvalt, dan is dat meestal omdat het vruchtje niet gezond genoeg was om verder te groeien. Rust nemen of medicijnen slikken helpt in deze situatie niet. Een miskraam is dan ook bijna nooit de schuld van iets wat iemand zelf heeft gedaan of nagelaten. De natuur bepaalt op deze manier dat niet goed aangelegde zwangerschappen worden afgestoten.


Onderzoek

Vanaf ongeveer de zevende week in de zwangerschap is de echoscopie een diagnostisch hulpmiddel. We kunnen dan zien of op dat moment de zwangerschap intact is. Op een beeldscherm zien we dan al vaak het embryo. Als we dan ook een kloppend hartje kunnen zien, dan is er een levend vruchtje aanwezig en zijn de kansen op een miskraam kleiner geworden. Vanaf de 12 of 13e week kunnen de harttonen hoorbaar zijn met een zogenaamde doptone-apparaat. Als echter bij herhaling geen levenstekenen te vinden zijn bij dit onderzoek, dan is er geen levende vrucht aanwezig. Een miskraam is dan onvermijdelijk geworden.


Pathologie in het eerste trimester

Bij bloedverlies in het eerste trimester kunt u naar ons verwezen worden voor een vaginale echo. Wanneer er sprake is van een missed abortion of een incomplete abortus wordt met u besproken wat de beste optie is; afwachten, een medicamenteuze abortus of curetteren. De behandeling kan bij DC Klinieken plaatsvinden. Indien nodig wordt voor u een afspraak gemaakt in een ander ziekenhuis.


Wij doen bij DC Klinieken Zuidoost geen abortus provocatus. Wel worden patiënten indien gewenst gecounseld. Wanneer de patiënt kiest voor een abortus provocatus, dan wordt zij met de uitslag van de echo doorverwezen waarbij de wettelijk verplichte bedenktermijn van 5 dagen in acht wordt genomen. Ook wordt anticonceptie besproken.


Hoe verloopt een miskraam?

Een miskraam begint meestal met bloedverlies en buikpijn. Zwangerschapsverschijnselen, zoals gespannen borsten en ochtendmisselijkheid, verdwijnen. Meestal zet een miskraam na de eerste verschijnselen direct door. Maar soms duurt dat nog een week of zelfs een paar weken.


Geleidelijk ontstaat krampende pijn in de baarmoeder en neemt het bloedverlies toe. Dit lijkt waarschijnlijk op een heftige menstruatie. De vruchtzak wordt uit de baarmoeder gedreven. Vaak komen er ook bloedstolsels vrij. Bij de meeste vrouwen is een miskraam na ongeveer een week voorbij. Al het zwangerschapsweefsel is dan uit de baarmoeder verdwenen. U heeft geen buikpijn meer.


Bij sommige vrouwen verdwijnt niet al het weefsel vanzelf uit de baarmoeder, dit noemen we een ‘incomplete abortus’. Dan is het nodig om het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder te verwijderen, dit kan met behulp van medicatie of een curettage. Uw arts informeert u daarover.


Na de miskraam, de toekomst

Na een miskraam is er geen bezwaar om weer snel zwanger te worden. De kans op een succesvol verloop van de volgende zwangerschap is groot, bij meer dan 80% verloopt de volgende zwangerschap zonder problemen. Toch kan een nieuwe zwangerschap weer een miskraam worden. Het is gebleken dat sommige vrouwen, of liever gezegd sommige echtparen, meer aanleg hebben voor het krijgen van een miskraam dan andere. Dit is een verklaring voor het feit waarom een aantal malen achtereen een miskraam kan optreden.