Patiënten met chronische pijn zitten vaak met hun handen in het haar. Het leven met pijn is zwaar en behandelingen lijken maar kort te werken. Bij DC Klinieken bieden we integrale pijnzorg aan, wat gebaseerd is op het biopsychosociaal-model. Kortweg houdt dit in dat we pijn niet alleen zien als een fysiek probleem, maar dat er ook aandacht is voor de psychosociale oorzaken.
Sommige pijnpatiënten komen in aanmerking voor behandeling in stressorengroepen: in groepsverband de pijn leren toe te laten en accepteren. In een gesprek met Ilse Scheffer, Kristel Lindeman en Femke Betgen (pijnconsulenten) en Mark Becking (psycholoog) komen we meer te weten over wat een stressorengroep inhoudt.
Intakegesprek
De eerste afspraak van een chronisch pijnpatiënt bestaat uit een intakegesprek met de pijnconsulent en de pijnarts. Kristel: “Het is heel fijn dat je als pijnconsulent veel tijd en aandacht kunt besteden aan de patiënt. Daardoor hebben we het niet alleen over de medische kant, maar zetten we het gesprek veel breder in. Veel patiënten zijn niet op de hoogte van het feit dat psychosociale factoren de pijn kunnen versterken en mede in standhouden. Wanneer wij patiënten vertellen over de psychosociale factoren die van invloed kunnen zijn op de pijn, zijn ze vaak verbaasd. Dat is voor hen erg prettig en soms ook nieuw dat we daar tijd en aandacht aan besteden. Veel patiënten zijn niet gewend om op die manier naar hun pijnklacht te kijken.”
Tijdens vervolggesprekken gaat de pijnconsulent samen met de patiënt verder in op dit pijnsysteem. Femke: “In de aanvullende gesprekken leggen we het pijnsysteem uitgebreid uit. Hierdoor krijgt de patiënt meer inzicht in wat de pijn allemaal kan beïnvloeden.”
Voor wie
Ilse: “Tijdens de gesprekken proberen we te ontdekken of er patronen zijn die de pijn in standhouden. Maar ook of patiënten in staat zijn tot een stuk zelfreflectie.” Wanneer er aspecten in het leven zijn die de pijn in stand houden (de zogenaamde stressoren) en de patiënt in staat is om op zichzelf te reflecteren, nodigen we de patiënt uit voor onze stressorengroepen. Want alleen dan kunnen we het maximale uit de behandeling halen.
Sommige patiënten hebben juist minder baat bij een stressorengroep, dan bekijkt de pijnconsulent samen met de patiënt wat wel een goede oplossing kan zijn. Bijvoorbeeld door individuele begeleiding.
“We leren patiënten beter om te gaan met de pijn en de regie over hun lijf en leven weer terug te pakken en te behouden.”
Stressorengroep: waarom in groepsverband?
In een stressorengroep bespreken we in groepsverband het leven met pijn. In totaal bestaat de behandeling uit 12 bijeenkomsten van elk 2 uur, om de week. Samen met maximaal 7 andere chronisch pijnpatiënten leren we om de pijn toe te laten.
Veel pijnpatiënten die in aanmerking komen voor de stressorengroep vinden dit best een beetje spannend en zijn soms sceptisch. Zij gaan liever individueel aan de slag, in plaats van in groepsverband. Maar juist het groepsverband heeft voordelen, legt psycholoog Mark Becking uit. “Doordat mensen hun klachten bij elkaar herkennen, ontstaat er een vertrouwensband. Sommige patiënten zoeken elkaar ook buiten de groep op, er ontstaan bijvoorbeeld (Whats)app-groepjes.”
De sessies zijn heel interactief, Mark: “Het is niet dat ik als psycholoog de interviewer ben, integendeel zelfs. We hebben het gesprek als groep, met elkaar. Door elkaar vragen te stellen en te luisteren naar elkaars verhalen ontstaan hele mooie gesprekken. Patiënten leren hierdoor ook van elkaar.”
Naast een psycholoog is ook altijd een van de pijnconsulenten aanwezig bij de bijeenkomst. Femke: “Van te voren spreken we met elkaar af dat de bijeenkomsten vertrouwelijk blijven. Het zijn namelijk wel gesprekken die ergens over gaan. Vaak komen er ook oude trauma’s naar boven die we dan in de groep bespreken.”
Pijn leren loslaten
Mensen met langdurige pijnklachten kunnen vaak aan niets anders meer denken dan aan de pijn. Het doel van de stressorengroep is om daar los van te komen. We hopen in de groep te bereiken dat de patiënten juist niet meer ieder moment van de dag bezig zijn met hoeveel pijn ze op dat moment ervaren.
Mark: “We leren de patiënten zich bewust te worden hoe ze stress aanmaken. We geven inzicht in de onbewuste patronen. In plaats van vechten tegen de pijn, gaat het om het toelaten van de pijn. We leren patiënten om bewust de zogeheten overlevingspatronen los te laten.”
Defensiemechanismen zijn ‘manieren’ die men zichzelf van nature aanleert, om pijn te vermijden. Het lichaam beschermt zich onbewust tegen trauma’s of onaangename inzichten, door deze weg te stoppen. Het nadeel is dat de pijn hierdoor eigenlijk in stand wordt gehouden. “Het gaat allemaal om ontstressen, ontspannen en zelfs een vorm van mindfullness. Het doel is om de kwaliteit van leven te verbeteren door patiënten te leren ontspannen, los te laten en te relativeren. We leren patiënten beter om te gaan met de pijn en de regie over hun lijf en leven weer terug te pakken en te behouden.”
Emoties
Pijnpatiënten hebben vaak moeite met ontspannen, in de stressorengroep leren we ze dit. Bij het toelaten van de pijn, komen er vaak ook emoties vrij. Mark: “Wanneer de emoties vrijkomen, komen patiënten tot rust. Dit noemen wij verstilling. Door meer van daaruit te functioneren, kunnen we een hele hoop defensiepatronen veranderen.”
Door los te laten, komen patiënten dichter bij wie ze echt zijn. Mark: “Veel van de chronische pijnpatiënten zijn overlevers die altijd over hun grenzen zijn gegaan. Hun hele mindset is resultaatgericht. Voor hun gevoel zijn ze wat ze presteren. Wij proberen deze gedachte om te zetten naar dat je bent wie je bent. Je bent niet pas goed als je een perfecte moeder bent of goed presteert op je werk.”
Praktische informatie
Heb je last van chronische pijn? Dan kan het zijn dat je in aanmerking komt voor de stressorengroep. Dit gaat altijd in overleg met de pijnconsulent. Op dit moment bieden we de stressorengroep aan op de locaties Dokkum, Alkmaar, Almere, Rotterdam, Breda en Maastricht. In de loop van dit jaar starten we ook op de locaties Voorschoten en Lairesse (Amsterdam).
Pijnbehandeling bij DC Klinieken wordt vergoed door de zorgverzekering. Houd wel rekening met het eigen risico. Om een afspraak te kunnen maken heb je een verwijzing nodig.